De scholingsplicht: hoever gaat deze in en buiten coronatijd deze in en buiten coronatijd

De scholingsplicht: hoever gaat deze in en buiten coronatijd

Werkgevers kunnen een opleiding als ontbindende voorwaarde opnemen in een arbeidsovereenkomst. Een ontbindende voorwaarde wil zeggen dat de arbeidsovereenkomst ontbonden kan worden indien de opleiding niet is behaald. Maar wat nu als een werknemer de beloofde en nodige opleiding niet heeft kunnen volgen vanwege de Corona-maatregelen die de overheid heeft genomen? We gaan hier aan de hand van twee recente uitspraken nader op in.

Ontslagvergunning UWV

Allereerst een uitspraak van de rechtbank Noord-Holland, waarbij een werknemer op zich terecht ontslagen werd wegens bedrijfseconomische redenen – het UWV heeft een ontslagvergunning verleend -, maar waarbij de kantonrechter oordeelt dat de werkgever wel geschaad is in zijn zorgplicht om voor adequate scholing te zorgen.

Kantonrechter acht onvoldoende inspanning werkgever

Werknemer verzocht de kantonrechter immers – na de verstrekte ontslagvergunning – om de arbeidsovereenkomst te herstellen.

De kantonrechter gaat mee in de toetsing van het UWV dat er een bedrijfseconomische reden voor ontslag is, maar geeft daarbij voorts aan dat het op de weg van werkgever gelegen had samen te zoeken naar herplaatsingsmogelijkheden binnen de organisatie in samenhang met een te volgen nadere opleiding. Werkgever is daarmee in haar scholingsplicht tekort geschoten.

Herstel arbeidsovereenkomst

Dit alles heeft een verstrekkende consequentie voor werkgever: het enkel tegen werknemer zeggen dat hij een cursus moest volgen, wordt als onvoldoende bestempeld, waardoor werkgeefster onvoldoende herplaatsingsinspanningen heeft verricht zodat de kantonrechter de arbeidsovereenkomst herstelt. 

De tweede – andersluidende – uitspraak komt uit het zuiden van het land en moet wel in het licht van de Coronacrisis gezien worden:

Opschortende voorwaarde

In deze casus is werknemer op 1 februari 2020 in dienst getreden bij werkgever, Rockwool BV, in de functie van ‘Basisoperator’. In zijn arbeidsovereenkomst is de volgende bepaling opgenomen:

“Partijen zijn overeengekomen dat het door werknemer te behalen van het diploma Operator A noodzakelijk is voor het adequaat kunnen vervullen van de vakvolwassen functie en eventuele doorgroei. Werkgever biedt deze opleiding aan werknemer aan (...)”

Vlak na de indiensttreding van werknemer begon de Corona-crisis. De door de overheid getroffen Corona-maatregelen, hebben ertoe geleid dat werkgever geen cursussen meer kon organiseren. Op 5 januari 2021 laat werkgever weten de arbeidsovereenkomst van werknemer niet te zullen verlengen. Werknemer heeft een transitievergoeding (€1.147) ontvangen.

Standpunten

Werknemer stelt zich op het standpunt dat het niet redelijk is dat de gevolgen van de Corona-crisis onterecht op hem zijn afgewenteld en dat de toegezegde opleiding niet is nagekomen door werkgever. Als gevolg hiervan heeft hij geen baan meer en geen uitzicht op een diploma binnen afzienbare tijd. In onderhavig geding vraagt werknemer een billijke vergoeding.

Werkgever stelt zich op het standpunt dat de Corona-maatregelen ertoe hebben geleid dat alle fysieke opleidingsmogelijkheden stopgezet werden. Werknemer trad 1 februari in dienst, de klas die op die datum beschikbaar zou zijn, zat al vol en is daarbij tevens op 16 maart al gestaakt. Werknemer ontkent deze feiten niet.

Ernstig verwijtbaar?

De vraag die de rechter mag beantwoorden is: heeft werkgever ernstig verwijtbaar gehandeld jegens werknemer omdat de benodigde cursussen niet zijn aangeboden vanwege de Corona-crisis?

Anders dan in de eerste casus, oordeelt de Limburgse kantonrechter hier van niet. Werknemer heeft niet duidelijk gemaakt welke verwijten werkgever te maken zijn en waarom deze ernstig verwijtbaar zouden zijn. Werkgever is gemotiveerd afgeweken van het initiële plan om werknemer op te leiden en uiteindelijk een contract voor onbepaalde tijd aan te bieden. Het afwijken maakt niet dat werkgever schadeplichtig heeft gehandeld.

NOVO’s tip

Zowel de Corona-crisis als opleidingseisen zorgen al enige tijd voor interessante uitspraken. De scholingsplicht in het licht van herplaatsingsmogelijkheden mag niet lichtzinnig bewandeld worden. Een werkgever zal duidelijk moeten maken dat hieraan gedacht is en, sterker nog, werkgever hier zelf een pro-actieve rol in heeft genomen.  Daar tegenover staat dat ernstig verwijtbaar handelen een wel erg zware term is die niet zonder meer toegepast kan worden op elke situatie. Een werkgever die handelt binnen de maatregelen die de overheid vanwege een pandemie heeft aangekondigd, kan niet worden gekwalificeerd als nalatig of als  ernstig verwijtbaar handelend. Heeft u hulp nodig bij het opstellen van een ontbindende voorwaarde? Wilt u weten wat uw rechten en plichten zijn in het kader van scholing? Neem contact op met NOVO Advocatuur en Mediation te Breda, Specialist in Arbeidsrecht, via  info@novo-advocatuur.nl of 076-2056040.