3 kanttekeningen bij de indirecte vaccinatieplicht van Leaseplan

3 kanttekeningen bij de indirecte vaccinatieplicht van Leaseplan

De grondrechten van een werknemer zoals het recht op de lichamelijke integriteit, vrijheid van godsdienst en recht op privacy maken dat een werknemer niet zomaar verplicht kan worden om zich te laten vaccineren.

Hoewel de zwaarwegende grondrechten botsen met een vaccinatieplicht heeft Leaseplan als een van de eerste ondernemingen in Nederland laten weten geen ongevaccineerde werknemers toe te laten op kantoor. Werknemers die niet gevaccineerd zijn kunnen enkel thuis werken. Hoe zit dit juridisch in elkaar?

1. Inbreuk op grondrecht

Privacyregelgeving maakt dat een werkgever geen gezondheidsgegevens van een werknemer mag registreren, verwerken of opvragen.

Inbreuk maken op een grondrecht van een burger is alleen mogelijk indien er voldaan is aan twee voorwaarden: noodzakelijkheid en proportionaliteit. Met andere woorden, vaccineren biedt bescherming tegen een bepaald doel en er zijn geen andere minder ingrijpende middelen waarmee dat doel bereikt kan worden. Er zijn organisaties die een bonussysteem of extra vrije dagen toekennen voor werknemers die gevaccineerd zijn, maar ook dan geldt: het vastleggen daarvan – bijvoorbeeld administratief om de bonus of de vakantiedagen uit te keren -  mag weer niet binnen de kaders van de AVG.

2. Goed werkgeverschap

Naast een tal van andere verplichtingen, moet aan de andere kant de werkgever een veilige en gezonde werkomgeving creëren voor zijn werknemers. De discussie die in deze kwestie centraal staat is dan ook of een vaccinatieplicht een mogelijkheid/verplichting van de werkgever is om aan deze verplichting te voldoen.

De algemene opvatting onder de Nederlanders is dat een werkgever geen inbreuk mag maken op onze grondrechten, ook indien een werkgever het doel heeft om met die inbreuk een veilige en gezonde werkomgeving te creëren. In landen om ons heen zie je overigens wel steeds vaker een vaccinatieplicht voor (delen van) de bevolking.

3. Alternatieven

Uiteraard zijn er situaties te bedenken waarbij een gevaccineerde werknemer veiliger te werk kan gaan dan een ongevaccineerde werknemer. Denk aan werknemers die in de zorg werken, met kwetsbaren en ouderen. Maar vooralsnog lijkt het erop dat iedere werkgever andere, minder verstrekkende, manieren kan inzetten zoals (de nu al geldende) coronaregels om besmettingen onder werkpersoneel laag of op nihil te houden. Ook bij thuiswerken, zoals Leaseplan nu aangeeft bij ongevaccineerden, dient de veilige werkplek geborgd te worden. Dat betekent ook een aanvulling van de RI&E, een vaak vergeten taak.

NOVO’s tip

Vooralsnog is een indirecte vaccinatieplicht (nog?) niet toegestaan op grond van geldende wet- en regelgeving. Veiligheidsprotocollen en duidelijke regels omtrent omgang en werkplek lijken de beste manieren om je als een goed werkgever op te stellen en je zoveel als mogelijk te houden aan het verzorgen van een veilige werkomgeving. Vragen over de vaccinatie en Corona? Neem contact op met NOVO Advocatuur en Mediation te Breda, Specialist in Arbeidsrecht via  info@novo-advocatuur.nl of 076-2056040.