Studiekostenbeding en goed werkgeverschap

Studiekostenbeding en goed werkgeverschap

Hoewel het arbeidsrecht best veel duidelijke, vaste regels kent, zijn er ook een paar “open normen”. Het Goed werkgeverschap is er zo een. In dit artikel bespreken we de (relatief nieuwe) strenge regel van artikel 7:611a lid 4 BW aangaande het studiekostenbeding.

Opleidingen

De situatie is als volgt. Werknemer is in november 2019 voor bepaalde tijd in dienst getreden bij werkgever en is een interne opleiding gaan volgen ter waarde van €5000. In zijn arbeidsovereenkomst is een terugbetalingsverplichting opgenomen ten aanzien van deze kosten. In januari 2020 sluiten partijen nog een tweetal studieovereenkomsten, namelijk voor externe opleidingen. Eén ter waarde van €2060,21 en één ter waarde van €15.000. Ook hier zijn terugbetalingsverplichtingen overeengekomen. In juni 2021 sluiten partijen een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Op 30 september 2021 zegt werknemer zijn arbeidsovereenkomst op per 1 november 2021.

Werknemer vordert in onderhavig geding achterstallig salaris. Werkgever vordert de studiekosten. Maar wie heeft er gelijk?

Oordeel

De kantonrechter oordeelt als volgt.

Werkgever heeft werknemer in een kort tijdsbestek opgezadeld met een forse schuld van bijna €22.000. Werknemer heeft op zitting verklaard dat hij niet wist wat hij precies tekende. Hij dacht dat zijn overeenkomst enkel een formaliteit was. Omdat deze kort na elkaar zijn getekend, heeft werknemer niet de financiële consequenties (kunnen) overzien. Werknemer stelt zich daarnaast op het standpunt dat de bedingen ongeldig zijn aangezien deze noodzakelijk waren voor de uitoefening van de functie (7:611a lid 4 BW): werknemer had geen keus aangezien hij de beoogde functie niet kon uitvoeren zonder die studies.  

De kantonrechter is van oordeel dat om meerdere redenen geen rechtsgeldig beroep op het studiekostenbeding kan worden gedaan door de werkgever:

• de door haar gevorderde kosten voor de intern door haar verzorgde opleiding is niet behoorlijk onderbouwd, zodat deze op die grond moeten worden afgewezen;
• het studiekostenbeding voldoet niet aan het bepaalde in het arrest HR 10 juni 1983, ECLI:NL:HR:1983:AC286 ( [onderneming 2] / [achternaam] ), zodat een beroep daarop in strijd met het goed werkgeverschap is; en
• het studiekostenbeding is nietig op grond van het bepaalde in artikel 7:611 lid 4 BW.

Ter zake het tweede punt onderbouwt de kantonrechter dat de studieovereenkomsten met daarin het studiekostenbeding dermate kort op elkaar zijn aangegaan dat het voor de werknemer niet duidelijk was wat de financiële consequenties hiervan zijn.

Ook ter zake het derde punt is de kantonrechter duidelijk: De door werkgever aan werknemer aangeboden scholing betreft door de werkgever verplichte scholing noodzakelijk was voor de uitvoering van de functie. Dat is door werkgever tijdens de mondelinge behandeling ook desgevraagd bevestigd. De externe scholing alleen was daar volgens werkgever niet voldoende voor, reden waarom er ook een aanvullende interne scholing aangeboden werd. De kantonrechter oordeelt op basis daarvan dat werknemer feitelijk geen keuze had om die scholing niet te volgen en deze noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie als bedoeld in artikel 7:611a lid 1 BW. Daarom had werkgever deze scholing op grond van artikel 7:611a lid 2 BW kosteloos aan werknemer had moeten aanbieden.

Ongeldig

De studiekostenbedingen kunnen daarom geen gestand houden, waardoor werkgever er geen beroep meer op kan doen.

Nu de bedingen ongeldig zijn, kan werkgever de gemaakte studiekosten niet meer verhalen op werknemer.

NOVO’s tip

De regel van artikel 7:611a lid 4 BW is duidelijk: is de studie noodzakelijk voor de uitoefening van de functie? Dan mogen de studiekosten niet meer worden teruggevorderd. Verder is het opzadelen van een werknemer met schulden, zonder transparant en duidelijk te zijn over de financiële consequenties slecht werkgeverschap. Wilt u meer weten over studiekostenbedingen? Neem dan contact op met NOVO Advocatuur en Mediation te Breda, Specialist in Arbeidsrecht via  info@novo-advocatuur.nl of 076-2056040.