Hoe ver strekt de herplaatsingsplicht van de gehandicapte werknemer?

Hoe ver strekt de herplaatsingsplicht van de gehandicapte werknemer?

We weten allemaal dat een werkgever 104 weken loon moet doorbetalen bij ziekte, en ook dat een werkgever verplicht is om ander, passend werk aan te bieden indien de bedongen arbeid niet meer door werknemer passend te maken is. In Nederland is dat allemaal keurig in de wet verankerd. In deze kwestie gaat het echter om Europees recht en behandelen we een uitspraak van het Europees hof van deze maand naar aanleiding van een Spaanse kwestie.

Bedrijfsongeval naar Spaans recht

De situatie is als volgt. Werknemer was als vuilniswagenchauffeur in dienst bij werkgever (Spaans bedrijf, in Spanje). In december 2016 krijgt hij een arbeidsongeval met een breuk aan zijn been als gevolg. In augustus 2018 verzoekt hij de werkgever om overgeplaatst te worden naar een andere functie, omdat hij fysiek minder kan na het ongeluk. Werkgever gaat daarmee akkoord en herplaatst werknemer van de aanvankelijke functie van (vuilniswagen)chauffeur naar chauffeur in de sector van mobiele inzamelpunten. Dit is fysiek minder inspannend en vereist minder rijtijd.

In maart 2020 beëindigt werkgever de arbeidsovereenkomst van werknemer omdat hij volledig en blijvend niet in staat is om de functie van vuilniswagenchauffeur uit te oefenen. Werknemer is het hier niet mee eens en stapt naar de rechter.

De vraag die centraal staat bij het Europees Hof is of een gehandicapte werknemer, want zo dient deze werknemer te worden beschouwd, mag worden ontslagen, zonder dat er voldoende mogelijkheden voor herplaatsing zijn genomen?

EU Hof

Het Europese Hof van Justitie oordeelt als volgt.

Europese regelgeving bepaalt dat een werkgever doeltreffende en praktische maatregelen moet nemen om personen met een handicap te kunnen laten werken. Dit, om alle werknemers toegang tot arbeid te geven. Verder dient een werkgever redelijke aanpassingen te verrichten om de (gehandicapte) werknemer in de gelegenheid te stellen om zijn werkzaamheden volledig, effectief en op gelijke voet met de andere werknemers uit te voeren.

In dit geval oordeelde het Europees Hof dat de Europese richtlijn (Richtlijn 2000/78/EG) zó moet worden geïnterpreteerd, dat onder de verplichting ‘redelijke aanpassingen verrichten’ in het kader van gelijke behandeling handicap óók valt het herplaatsen van een gehandicapte werknemer binnen de organisatie voorafgaand aan een eventueel ontslag.

Artikel 5 van deze richtlijn gaat evenwel niet zover, aldus het Hof, dat een werkgever verplicht moet worden om maatregelen te nemen die voor hem een onevenredige belasting zouden vormen, waaronder mede moet worden verstaan de financiële kosten, de omvang en de financiële middelen van de organisatie of onderneming en de mogelijkheid om overheidsgeld of andere vormen van steun te verkrijgen voor deze aanpassingen.

Verder nuanceert het Europees Hof de richtlijn dat de verplichting om te herplaatsen allen dan bestaat als er ten minste één vacante functie bestaat die de betrokken werknemer kan vervullen.

NOVO’s tip

Het recht op arbeid strekt ver. Deze werkgever mocht dus niet zonder meer overgaan tot ontslag van de gehandicapte werknemer. Herplaatsing is evenwel niet altijd en niet voor iedere werkgever mogelijk binnen de organisatie, vandaar dat de rechter wil helpen met het “onevenredige belasting”-criterium. Wilt u meer weten over herplaatsingen? Neem dan contact op met NOVO Advocatuur en Mediation te Breda, Specialist in Arbeidsrecht via  info@novo-advocatuur.nl of 076-2056040.